Zondag voor de Oosterse Kerken 2024: 'Vrucht dragen tussen de puinhopen'
De kleine christelijke gemeenschap in Gaza staat zwaar onder druk en moet leven met oorlog en geweld. Daarbij levert ze een indrukwekkend getuigenis van hoop en vredelievendheid, zoals bijvoorbeeld bleek op Paaszondag. De pastoor van de katholieke parochie schreef voor Vatican Media: "We know that He loves those who seek Him with a sincere heart, and I am convinced that the majority of these blessed people in these lands do not desire, deep in their spirit, this war. They do not want it; in fact, they detest it. With hearts full of the joy of the Resurrection, and even amidst tribulation, our Catholic community in Gaza wishes you a happy Easter and thanks you for so many prayers and support." Laten we deze Zondag voor de Oosterse Kerken bidden met en voor de christenen in het Heilig Land, dat zij door hun geloof in de opstanding de hoop en liefde levend kunnen houden en tekenen van vrede blijven stellen.
Overeen 2024-52 Biddend bijeen
“Christus, zie om naar uw familie. Wij smeken u de hunkering te lenigen van wie hongeren en dorsten naar gerechtigheid,” bad de orthodoxe patriarch van Jeruzalem Theophilus III indringend tijdens Together: Samenkomst van Gods Volk, een week voor de grote aanslag van Hamas op Israël die de verschrikkelijke grondoorlog in de Gazastrook inluidde. In deze Overeen blikken we terug op de hoopvolle ervaring die we als vereniging samen met 40 jongeren uit verschillende kerken hebben opgedaan en vragen we aandacht voor de tragische situatie van christenen in het Heilige Land. Op de Zondag voor de Oosterse Kerken op 28 april 2024 staat hun worsteling om een teken van vrede te zijn temidden van oorlog en geweld centraal.
Perspectief 2023-61
Download hier: Perspectief_2023-61.pdf>>
In dit - door omstandigheden helaas vertraagde - nummer van Perspectief vindt u allereerst de schriftelijke versie van bij verschillende gelegenheden gehouden lezingen die op de een of andere manier voor het thema 'oecumene' relevant zijn.
Allereerst de Dom Hélder Câmaralezing in contextuele bijbelinterpretatie, die de Oekraïnse theoloog Fyodor Raychynets, verbonden aan het Ukrainian Evangelical Theological Seminaryen pastor van een gemeente in Boetsja, op 3 november 2022 aan de Vrije Universiteit hield. Het thema was 'De Bijbel in de oorlog'. Hiermee speelde de lezing ook in op de religieuze kant van de oorlog. Kort daarvoor had president Poetin de 'desatanisatie' van Oekraïne aangekondigd. Daarmee werd het nog duidelijker dat de oorlog zowel militair als ook ideologisch, op een perverse manier zelfs 'spiritueel' gevoerd wordt. Oekraïense christenen grijpen daarbij terug op de Schrift en proberen zo inspiratie voor hun verzet te vinden, maar zonder net zo te worden als de agressor die zich immers ook op het Christendom beroept. Hoe dit in zijn werk gaat, valt in de tekst van de lezing te lezen.
Recensie: Herman Speelman en Daniël Timmerman, Gereformeerde getijden
Het is geen geheim dat tegenwoordig de meeste gasten van kloosters in Nederland en België tot protestantse kerken behoren. De monastieke sfeer en het getijdengebed oefenen een grote aantrekkingskracht uit op leden van protestantse kerken die zich in de stilte van het klooster willen bezinnen en/of hun geloof willen verdiepen. Het ritme van het getijdengebed vervult daar een belangrijke rol in.
In het licht van de oecumenische ontwikkelingen van de afgelopen 75 jaar mag dit geen verrassing zijn. Dankzij de toenadering tussen de grote kerkelijke tradities is er immers ruimte om elkaars geestelijk leven te leren kennen en zich erdoor te laten vernieuwen. Maar historisch en oecumenisch gezien ligt hier wel een vraag vanwege de kritiek van de hervormers op de praktijk van het laatmiddeleeuwse getijdengebed in de Rooms-katholieke Kerk.
Word gids in een Europese kathedraal
Aanbevolen: ARC Nederland/Vlaanderen is op zoek naar enthousiaste vrijwilligers (18-30 jaar) met een passie voor(kunst)geschiedenis, archeologie en erfgoed.
Wij bieden jou de unieke kans om deze zomertoeristen rond te leiden in een buitenlandse kathedraal in ruil voor gratis kost en inwoon. Dat doe je niet alleen, maar samen met een kleine groep internationale leeftijdsgenoten. Bezit jij de gave om de vele verhalen in een kathedraal uit te leggen en zie je deze“mini-erasmus” in Bordeaux, Venetië, Speyer, of een van onze vele andere bestemmingenwel zitten? Dan ben jij misschien wel de gedroomde kandidaat die we zoeken!
Recensie: Govaert Kok en Bert Maan, Een kleine kerk een eeuw onderweg
Recent verscheen in de publicatiereeks van het Oud-Katholiek Seminarie de studie ‘Een kleine kerk een eeuw onderweg’. Het biedt een inkijkje in een praktijk van synodaliteit, die ook aan andere kerken iets te leren kan hebben. En wellicht kan ze verrijkt worden door de inzichten van paus Franciscus, die ten grondslag liggen aan het synodale proces in de Rooms- Katholieke Kerk. In deze recensie leest dr. Anton ten Klooster (Tilburg University) het boek bijzonder door de lens van de vergelijking tussen deze beide tradities.
Het voorliggende boek is een weerslag van hoe synodaliteit in de Oud-Katholieke traditie geleefd wordt. Ik gebruik uitdrukkelijk de term ‘geleefd’, omdat het boek duidelijk een weerslag is van de ervaring van synodaliteit: wat passeert de revue, welke uitdagingen zijn er om tot iets van synodaliteit te komen, en hoe verhoudt het zich tot andere vormen van gezag in de kerk én het maatschappelijk veld waarin de kerk bestaat en leeft? Waar ik als theoloog zou beginnen bij noties van ‘charisma’ en ‘kerk’, begint deze studie bij het leven van de kerk zelf, wat ook wel een keer verfrissend is.
Platform Rome-Reformatie: zoek concrete stappen naar eenheid
"Wij geloven dat de schatten die God de kerk in de afgelopen 500 jaar heeft gegeven thuishoren in de kerk die verbonden is met de oorsprong, de kerk van de apostelen, waarvan Christus de hoeksteen is." Zo spreekt een groep protestantse en katholieke theologen zich vandaag uit, tijdens de Gebedsweek voor de Eenheid van de Christenen. Zij hebben zich verenigd in het Platform Rome-Reformatie en pleiten hoopvol voor een hereniging van protestantse kerken en de Rooms-katholieke kerk, als gevolg van een gezamenlijke bekering naar Christus.
Met het platform en de verklaring willen zij een nieuwe impuls geven aan de oecumene en het visioen van een verzoende kerk levend houden. In de toenadering tussen kerken is in de afgelopen honderd jaar veel bereikt, maar de hereniging van protestanten en katholieken, die na het Tweede Vaticaans Concilie voor velen binnen handbereik leek, is nog uitgebleven. De theologen van het platform willen dat perspectief niet uit het oog verliezen en streven ernaar met hoop, creativiteit en moed te zoeken naar concrete mogelijkheden.
De verklaring werd door negentien theologen uit de Rooms-katholieke en verschillende protestantse tradities ondertekend, allen op persoonlijke titel. Het kernteam van het platform bestaat uit Eric Bouter, Arjan Plaisier (voorzitter), Marcel Sarot, Diederik Wienen en Fokke Wouda (de laatste drie zijn ook actief betrokken bij de Katholieke Vereniging voor Oecumene). Zij nodigen ertoe uit om het gesprek over concrete vormen van eenheid te voeren. De verklaring is daarbij zeker geen eindpunt, maar wil een uitgangspunt zijn voor die dialoog. Naast het verwoorden van de mogelijkheid en noodzaak voor zichtbare eenheid stelt de tekst daarom ook veel vragen, die nog onbeantwoord zijn.
De verklaring is te vinden op www.platform-romereformatie.nl. Sympathisanten kunnen hun naam toevoegen.
Wij kunnen niet tevreden zijn met plezierige verhoudingen en goede samenwerking, terwijl wij de bestaande kerkelijke verdeeldheid als gegeven beschouwen. Daadwerkelijke kerkelijke eenheid moet ons doel zijn. Omdat Jezus één kerk wilde, en omdat wij ervaren dat de kerkelijke verdeeldheid verkeerd is. Tegelijkertijd is het ook belangrijk dat wij erkennen dat kerken uit de Reformatie schatten hebben bewaard die ook voor de Romana van levensbelang zijn, en dat de Rooms-Katholieke Kerk bij hereniging deze schatten als gaven dient te aanvaarden, waardoor zijzelf ook wordt veranderd. Het is van de zotte dat 500 jaar na de Reformatie wij nog steeds niet concreet voor ogen hebben hoe de weg naar kerkelijke eenheid er uit moet zien. Wij hopen dat onze verklaring kan helpen om die weg helder te krijgen en zo een stapje op weg de weg naar eenheid mag zijn.
Prof. dr. Marcel Sarot
"Voor mij is het waardevol en belangrijk dat er een groep mensen bestaat die - misschien met enige naïviteit - durft te brainstormen over concrete stappen naar eenheid. Hopelijk biedt dat ook de ruimte voor creatieve en gedurfde ideeën. Juist theologen moeten die vrijheid voelen om nieuwe dingen te onderzoeken. Ik ben blij dat ik daar in dit platform deel van kan uitmaken en hoop dat onze verklaring een impuls geeft aan een open gesprek. De ervaringen bij Together is daarbij voor mij een sterke stimulans. Ook in die groep jonge christenen uit verschillende kerken leefde en leeft het verlangen naar eenheid."
Dr. Fokke Wouda
Foto: Katholieke Vereniging voor Oecumene. Katholieke, protestantse en orthodoxe kerkleiders zegenen de aanwezigen bij Together: Gathering of Gods People op 30 september 2023.
Week van gebed voor de eenheid 2024: "Heb God lief... en je naaste als jezelf"
Aan de hand van het verhaal van de barmhartige Samaritaan staat de Week van gebed voor eenheid van christenen 2024 in het teken van het grote gebod dat Jezus geeft: Heb God lief… en je naaste als jezelf. De jaarlijkse gebedsweek vindt plaats van 21 tot en met 28 januari 2024. De Katholieke Vereniging voor Oecumene beveelt dit belangrijke jaarlijkse moment van harte aan!
Het materiaal voor deze Week van gebed voor eenheid is afkomstig van christenen uit Burkina Faso. Broeders en zusters van het katholieke aartsbisdom Ouagadougou, van protestantse kerken en oecumenische organisaties werkten samen om christenen wereldwijd te helpen een week lang in eenheid te bidden. In Nederland zorgen MissieNederland, de Raad van Kerken in Nederland en Samen Kerk in Nederland (SKIN) voor de vertaling en uitgave van het materiaal.
Overeen 2023-51: Op naar Rome voor Together!
Overeen_September_2023_-_Katholieke_Vereniging_voor_Oecumene_webversie.pdf>>
Een jaar lang is binnen de vereniging gewerkt aan de voorbereiding van TOGETHER: Samenkomst van Gods Volk. Met een mooi team van vrijwilligers uit verschillende kerken is het gelukt een groep bijeen te brengen voor deze bijzondere ervaring: met 40 jonge christenen met hele diverse kerkelijke achtergronden reizen we af naar Rome. Dat is de vrucht van veel voorbereidingen in Nederland, met ook een mooie bijdrage aan de organisatie in Rome. In deze Overeen leest u alles over de voorbereidingen, die in zichzelf al veel vrucht hebben gedragen. Inmiddels hebben we op de inspiratiedag (3 november 2023) en door middel van reisverhalen op www.oecumene.nl/together ook uitgebreid verslag gedaan van de reis!
Ik vind de voorbereidingen heel prettig en inspirerend. Je brengt synodaliteit namelijk ook al meteen in de praktijk, door samen op te trekken. Ik ervaar een groot gevoel van respect naar elkaar. We leren elkaar persoonlijk beter kennen, maar ook elkaars achtergrond en traditie. We hebben ook met elkaar gebeden. Dat vind ik belangrijk, juist ook omdat we organiseren om samen naar een gebed te gaan. Het Taizégebed hier in Utrecht was ook erg mooi!
Diaken Thelma Schoon, namens de Oud-katholieke kerk betrokken bij de organisatie van TOGETHER op p. 7.
Taizé ontvangt nieuwe prior: een nieuwe man voor een nieuwe tijd
"Uniek in onze geschiedenis," noemt de Nederlandse Broeder Sebastiaan het aantreden van Broeder Matthew als nieuwe prior van Taizé. Inderdaad is het de eerste formele overdracht van verantwoordelijkheid in de gemeenschap, nadat Broeder Alois achttien jaar geleden noodgedwongen vroeger dan gepland de taak van prior op zich nam na de gewelddadige dood van Broeder Roger, stichter van de oecumenische monastieke gemeenschap. Een hoopvol, ontroerend en bemoedigend moment voor de gemeenschap en de oecumene!
Nieuwe wegen
Twee jaar lang heeft aftredend prior Broeder Alois geluisterd naar alle broeders, om te ontdekken wie de gemeenschap het beste naar de toekomst kan leiden. Zijn eigen taak heeft vooral bestaan uit het bewaren van de eenheid en stabiliteit de dood van Broeder Roger. Ook rustte op Broeder Alois de taak om trouw te blijven aan diens levenswerk en dat op integere en creative manier voort te zetten. De gemeenschap is daarbij niet vervallen tot een persoonscultus, hoewel de naam en het denken van haar stichter uiteraard een belangrijke plek hebben behouden. Nu zijn er echter ook veel jongere broeders die Broeder Roger niet persoonlijk gekend hebben. Aan Broeder Matthew de taak om met hen nieuwe wegen in te slaan, misschien iets onafhankelijker van Broeder Roger en met implicietere verwijzing naar diens levenswerk. In een tijd die nieuwe vragen stelt aan de gemeenschap, waarvoor het Broeder Alois van belang leek nu het stokje over te dragen. Bovendien heeft de gemeenschap na een gereformeerde en een rooms-katholieke prior nu een anglicaans christen aan het roer staan. In hem heeft Taizé een warme, bescheiden, maar ook daadkrachtige nieuwe leider.